Mbi të vetëshpërbërit

12 Maj 2014 - 10:03 - Lumir Abdixhiku

Erdhën me vota të vjedhura, qëndruan pa dinjitet, ikën me faqe të zezë

-1-

Deputetët që votuan amnistinë, autonominë, faljen e distribucionit, zhvlerësimin e PTK-së, derepublikanizmin, luksin qeveritar, tolerancën korruptuese, dhe çka jo tjetër, po ikin më në fund. Të njëjtët që recitonin fjalime mbi zogj, mbushnin fjalëkryqe, vidhnin mëditje, nuk dinin lexim, e merrnin leje nga ndërkombëtarët për tualet – po ecin ma në fund në shtëpi; ku edhe e kishin vendin që nga fillimi; në të vërtetë disa edhe në burg. Këtë javë, nëpërmjet vetëshpërbërjes mori fund përbërja më e dobët parlamentare në historinë e Kosovës. Erdhën me vota të vjedhura, qëndruan pa dinjitet, ikën me faqe të zezë. Mos paçim punë me të tillë më kurrë!
Vetëshpërbërja me siguri ka qenë epilogu më meritor për përbërjen parlamentare më të dobët në historinë e Kosovës. Në të vërtetë, përgjatë 3 vjetëve ekzistencë, puna më e mirë e këtij Parlamenti del të jetë vetëshpërbërja. Këta deputetë asnjëherë votë më të mençur e më meritore nuk kanë dhënë sesa kjo e shkarkimit të vetvetes. Deri në “kurrë më sërish”, lamtumirë sjellepshtjelljanë, analfabetë universitarë, strucë e cuba zaptues të tjerë.

-2-

Kjo përbërje e vetëshpërbërë, që i dha vetes reputacionin më të keq të mundshëm gjatë katër vjet kuvendbërje, tregoi se ka më së paku dinjitet kur i ndryshonte votat, sepse “kishin votuar gabim”; se ka më së paku dije kur në vend të ligjbërjes bënin komedi me qëndrime dhe ide të shpërfaqura marrëzisht aty; se ka më së paku pavarësi kur shumica e lëshonte sallën paradoksalisht; e se ka më së paku atdhedashuri kur ngrinin dorën për të votuar ide që vetë i konsideronin si të liga për atdheun – një grup individësh të strukur, pa fije respekti për veten dhe atdheun po ikën. Dhe ky është lajmi i mirë.
Ishte i kotë debati se a duhet shpërbërë Parlamentin apo Qeverinë; them të dyja – cilën do mundemi, çfarëdo mundemi. Në fund të fundit ky Parlament, me këtë përbërje, ishte i tëri në shërbim e servisim të Qeverisë; edhe atëherë kur këta të fundit, pra e prisnin më së paku – prandaj ku është diferenca?
Në të vërtetë, që të dyja palët do të duheshin të shpërbëheshin kaherë; qysh pas vjedhjeve industriale të votave – cilësim i dhënë nga Parlamenti Evropian. Shpërbërja e atëhershme do të na kursente së paku nga votimet e zhvotimet e presidentëve katastrofalë; do të na kursente nga kërcënimet e cubave ndaj deputetëve për të dhënë ose jo votë; do të na kursente nga zarfi dhe poshtërimi diplomatik; do të na kursente së paku 3 vjet me presidenten që nuk mëson s’e nuk mëson shkrim lexim ende; do të na kursente nga marrëveshjet më destruktive që ka pasur Kosova ndonjëherë – e që gjithnjë e më shumë dalin të jenë megjithatë frymë ngushtuese për ecjen tonë; do të na kursente pra nga papërgjegjësia institucionale e individëve që në rrethana normale foltoren më të afërt do ta kishin për mundësi në gjyq e jo Parlamentin.
E ne nuk u kursyem fare nga asnjëra, dhe për më tepër, po futemi në proces zgjedhor pa reformë – ani pse na thuhej nga pozita e opozita e nga secili përfaqësues ndërkombëtar se një gjë e tillë nuk do të lejohej. Për këtë kam përshtypjen se përgjegjës duhet mbajtur gjithë ata që tre vjet më parë nënshkruan një marrëveshje politike që i zgjati jetën – përtej secilës pritmë tonën – kësaj Qeverie dhe këtij Parlamenti. Në këmbim nuk morën pra as reformën – për çfarë dhe arsyetoheshin për zgjatje – as garanci për mirëqeverisje. Madje, mu për shkak të marrëveshjes ne pranuam secilin vendim destruktiv të vendit nga një qeverisje lehtë e shantazhuar; dhe një presidente që ende nuk mëson shkrim-lexim. Listat nuk u pastruan, zonat nuk ndryshuan, vjedhësit nuk u dënuan – në të vërtetë gjithçka mbeti e njëjtë siç ishte dhe tre vjet më parë.

-3-

Lajmi i keq në anën tjetër është mosmiratimi i FAK-ut; dhe për më tepër – dëshmimi se Kosova është peng i konstalacionit të vet minoritar edhe kur elementet më bazike shtetërore të Kosovës duhet të themelohen. Pra, situata e tanishme e përbërjes politike të Kosovës sanksionon vetë shtetin me mospasje të ushtrisë nëpërmjet mekanizmave shtetërorë – një paradoks i rëndë për t’u përbirë.
Sepse, nëse minoritarët pranojnë institucionet e Republikës – dhe me këtë pranim, ripranojnë të gjitha përfitimet kushtetuese pro mbipërfaqësimit të tyre minoritar brenda Republikës – atëherë është bukur antirepublikane dhe rrjedhimisht antikushtetuese qëndrimi kundër vetë Republikës; nëpërmjet, pra, shfrytëzimit të vetë Republikës.
Me ose pa pakica, Kosova herdo kurdo duhet ta bëjë shtetin me ushtri. Minoritetet me dispozitat kushtetuese më të favorshme evropiane nuk guxojnë të na kushtëzojnë me asgjë elementet e shtetit e mbrojtjes së atdheut; në të kundërtën ne duhet kushtëzuar gjithçka që kanë fituar ata - përfshirë edhe të drejtën e tyre për mbipërfaqësim. Ose e pranojnë shtetin e atdheun me të gjitha elementet e tij, ose e bëjmë shtetin vetë; kushtëzimet për tema kaq thelbësore nuk duhet pranuar assesi, asnjëherë. E zërat shqiptarë që promovojnë dhënien e vendeve të rezervuara si këmbim, tregojnë se sa disfatistë në mendësi janë disa. Të tillët e shohin suksesin e shtetit tonë si një borxh që duhet larë gjithsesi ndaj diçkaje si antishtet. Për ta çdo sukses duhet pasuar me një dështim. Kjo ecje-ngecje e tyre vetëm se na mban në status-quo e në stagnim. Shteti nuk çohet përpara nëse për çdo fitore duhet zgjedhur gjithsesi edhe një humbje. Shteti çohet përpara kur për çdo fitore i bëjmë dhe dy e tri të tjera rend; pra kur arrijmë diçka pa sakrifikuar diçka tjetër - siç bën secili shtet e secila qeveri tjetër gjithandej!
Thënë këtë, ka qenë esenciale këmbëngulja jonë që për një të mirë bazike si ushtria të rrënojmë një shtyllë edhe më bazike siç është e drejta dhe mbarësia. Ka qenë thjesht esenciale që Kosova të mbajë qëndrim të pakompromis rreth refuzimit kushtëzues minoritar; sepse po lëshuam pe këtë herë, do t’i kemi në qafë përnjëherë. Në këtë pikë ne duhet ta bëjmë të qartë se kështu nuk mund të vazhdojë shtetbërja më. Ose ecim pra bashkë – ata me ne – ose ecim vetë.
Pavarësisht të gjithave, çfarë megjithatë nuk arrij të kuptoj në këtë temë është se si të paditurit e vetëshkarkuar nuk ditën të kushtëzonin formimin e FAK-ut me themelimin e Tribunalit? Si është e mundur të mos mendojnë fare? Të vënë para një presioni ndërkombëtar, pazari i formimit të ushtrisë do të ishte fare i lehtë – i lehtë sidomos kur edhe vetë ata insistojnë në bërje të tillë.